Hoşgörülü olmak bir erdemdir; hele müslüman için en önemli ahlak kurallarından biridir. Ama maalesef birçok konu da olduğu gibi bu konuda da ifrat ve tefrit söz konusu. Yerinde ve kararında olmadığı zaman kıymeti harbiyesi de kalmıyor.

Hoşgörünün yerini özetle şöyle sıralayabiliriz;

 1.Müslümanların birbirine karşı olan hoşgörüsü.

 2.Müellefe-i kulüp açısından tebliğciye düşen hoşgörü.

 3.Ehl-i Kitap’a karşı hoşgörü.

Bu şıkları açacak olursak;

1-Müslümanlar birbirlerine karşı daima ince, nazik ve kibar olmalı kabahatlerini hoş görmelidir. İletişimde kardeşlik ruhu esas olmalıdır.

Kaide bu olmalı ama bir de yaşantıya baktığımızda insanlar olabildiğince kaba, kırıcı, dedikoducu yüzden dost arkadan düşman ve alaycı. Bu kesinlikle Müslümana yakışmayan bir davranış ama hal-i pür melalimiz böyle. Tabi hoş görülü olanlar da var fakat onlarında üzerine o kadar gidiliyor ki resmen sabırları ölçülüyor; küçük bir tahammülsüzlük göstersin vay başına –sen den hiç beklemezdim şöyledir de böyledir de bir sürü sitem – birazda sen hoş gör; yok hep karşı taraftan beklenir.

2-Gayr-ı Müslimlerin kalplerini İslam’a ısındırmak adına cehaletleri hoş görülmelidir.

Bu davranış sünnettir; bu yolla Müslümanlık ilerlemiş kuvvet kazanmıştır. Peygamberimiz(s.a.v) mescide bevleden bir bedeviye hoşgörülü davranmıştı çünkü cahildi edebi öğrenmemişti, tebliğcide her bakımdan olgunluk şarttır yoksa başarılı olamaz. Yine bir gün ganimet mallarını dağıtırken, bazılarını İslam’a çekmek için fazladan mal verince yine cahilin biri Muhammed (s.a.v) adaletsizlik yaptı diye dedikodu yapmıştı ve bu Resulullah(s.a.v)a ulaşınca Allah ve resulünden daha adil kim olabilir. Kardeşim Musa(As.)ya İsrail oğulları daha fazla eziyet etmişlerdi de o yine sabretmişti diye buyurdu. Buna bezer birçok hadise Müslümanlar için örnek olmalıdır çünkü her müslüman kendi çapında bir tebliğcidir.

3-Ehl-i Kitap’ın belki hidayetlerine vesile olmak adına hoşgörülü olmak gerekir. Peygamber efendimiz (s.a.v)müslüman ve akraba komşunun üç hakkı müslüman komşunun iki hakkı gayr-ı Müslim komşunun ise bir hakkı vardır diye buyurdu. Demek müslüman olmasa bile müslüman üzerinde hakkı var.

Bunların dışında birde kâfirler var ki dışardan müdahalelerle Müslümanların arasına fitne sokup içten yıkmaya çalışıyorlar. Müslümanlar feraseti ile bunları tanır ve asla hoşgörülü olamaz. İslam’a küfrediyorlar fikir özgürlüğü diyorlar Müslümana hakaret ediyorlar savununca eleştiriye tahammülleri yok diyorlar. Artık Müslümanların kime hoşgörülü olup kime olmayacağını kime tavır koyup kime sabredeceğini öğrenmesi gerekiyor

Selam ve dua ile.