İçinde bulunduğumuz mübarek üç aylar ve özellikle yaklaşan Ramazan ayı, aynı zamanda birer sabır ayı olmaları hasebiyle, yapmamız gereken bir takım maddi ve manevi  hazırlıklarmızın başında sabır eğitimi gelir. Ayrıca “sabr”  Rabbimizin  Aziz kitabında en çok zikrettiği hususların başında gelmektedir. Böylece sabır, insan-i özelliklerin birinci ölçüsü olduğu   Müslümanlar hatta  bütün insanlar tarafından da benimsenmektedir. ahrette amel defterinde insanı en çok sevindiren amellerin başında sabır gelmektedir. “Şüphesiz Allah sabredenlerle beraberdir.” (Enfal, 46 ) ayeti ile  “Sabır ibadetin başıdır.” hadisi  bize sabrın önemini hatırlatmaktadır. Hilm, Oruç, iffet, kanaat, öfkeyi yenme, affetme gibi kavramlar sabırdan ayrılmaz doğrulardır.

                        Hilm veya halim olan, kendisine karşı yapılan hatalara müsamahlı davranandır. Halim ve sabırlı insan  arasındaki fark , halimin kendisini üzen sıkınıtı ve ezayı def etme imkanına sahib olmasıdır. Allah sabredenler için “Eğer sabreder ve Allah’a karşı gelmekten sakınırsanız bilin ki, bunlar (yapmaya değer) azmi gerektiren işlerdendir.”(Al-i İmran, 186) buyururken, hilm ehli ,için de “KKim sabreder ve affederse şüphesiz bu hareketi, yapılmaya değer işlerdendir.” (Şura , 43) Bu ayette (lam) edatı,  anlamı pekiştirmektedir. İbni’l-Kayyım , Hz. Yusuf (a.s)’ın zindan ve nefs-i emareye karşı gösterdiği sabrın , kör kuyu içerisinde gösterdiği sabırdan daha üstün oldoğunu bildirmektedir.

                    Alla (c.c.) Hz. İbrahim (a.s.) hilm sahibi oduğunu  “iDoğrusu İbrahim çok içli, yumuşak huylu ve kendini Allah'a vermiş bir kimse idi.”(Hud,75), ayetiyle bildirmiştir.Halim esmâ-i hünsadan olup, Rabbimizin suçluları derhal cezalandırmadığı onlara belli bir müddete kadar mühlet verdiği bu ismin tecellisidir. Nitekim Rabbimiz ayette “Eğer Allah, insanları kazandıkları yüzünden hemen cezalandıracak olsaydı, yerkürenin sırtında hiçbir canlı bırakmazdı. Ne var ki, onları belirli bir süreye kadar erteliyor. Nihayet süreleri gelince, (gerekeni yapar). Çünkü Allah, kullarını hakkıyla görmektedir.”(Fatır, 45)

                      Oruç, Allah rızası için yeme , içme gibi meşru iteklerini engelleme hususunda gösterilen tahammül gücü olmasıyla, sabırla yakından ilgilidir.Tan yerinin ağarmasından, akşam güneş batıncaya kadar yeme, içme ve nefsani arzuların tamamını engelleme ancak sabretmeyi bilenlerin   başaracağı erdemli bir iştir.

                       İffet,” Evlenme imkânını bulamayanlar ise; Allah, lütfu ile kendilerini varlıklı kılıncaya kadar iffetlerini korusunlar.”(Nur, 33) ayetinde geçtiği gibi harama yönelmiş arzu ve isteklerini terk etmesidir. Hz.Osman’ın babası, cahiliye  döneminde içki ve fuhuş çok yaygın olduğu halde  iffet, mürüvvet, fazilet ve iyi ahlak sahibi biri olduğundan  içki ve fuhşu kendisine yasak ettiğini ila edince ; çok iffetli anlamındaki “Affan” ismi ile anılır olmuştur.Dikkat edilirse içki, kumar, fuhuş gibi günahlardan uzak durma da sabırla elde edilir.

    Kanaat ulvi bir haslet olup daha fazlasını isteme ve elde etme imkanından vazgeçerek kısmeti olunana rıza göstermektir. Dinimizde övgüye mazhar olan zühd  ile belirtilen de budur.Kanaatın zıddı ise tamahkarlıktır. İnsan fıtratında olan tamahkarlığı, Efendimizin insanoğlunun altın dolu iki vadisi olursa üçüncüsünü de ister , hadisinde ifadesini bulmuştur. Böylec e kanaat kaznmada meşru yollrın dışına çıkmadan Allah’ın kendi çabası karşılığında verdiğine , halinden şikayetçi olmadan rıza göstermektir.

                İffet, kanaat gibi faziletlerin elde edilmesi sabırla yakından ilgili olduğundan , oruç ta sabırla tutulduğundan bu erdemleri elde etme Ramazan ayında alınan eğitime bağlıdır. Bu nedenle Ramazan insanın maddeten ve manen eğitime tabi tutulduğu bir üniversitedir.